Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το1843 όπου και πέθανε το1916. Προερχόταν από ευκατάστατη αστική οικογένεια. Πατέρας του ήταν ο ιατροφιλόσοφος Δημήτριος Πελεκάσης και μητέρα του η Πηγή το γένος Καλλινίκου. Έμαθε πολλές ξένες γλώσσες και απέκτησε υψηλού επιπέδου παιδεία. Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής τα πήρε από τον Κωνσταντίνο Ιατρά. Σπούδασε ζωγραφική στη Ρώμη, στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά. Συμμαθητές του ήταν οι Βρούτος και Φιλιππότης. Κατά τη διάρκεια της διαμονής του στην Ιταλία, επιδόθηκε σε αντιγραφές πινάκων της Πινακοθήκης Πίτι της Φλωρεντίας. Σε συνεργασία εξάλλου με τον γλύπτη Γεώργιο Βρούτο, διακόσμησε το μέγαρο Τορλόνια. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, έζησε στη Ζάκυνθο, όπου ασχολήθηκε κυρίως με την αγιογραφία. Φορητές εικόνες του Πελεκάση υπάρχουν σε αρκετές εκκλησίες και διακρίνονται για την ποιότητα της ζωγραφικής τους δομής και τη λιτότητα της τεχνικής τους. Είναι πατέρας του ζωγράφου Δημητρίου Πελεκάση (1881-1973).
Στο σωζόμενο, από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1893 και του 1953, ναό των Αγίων Τιμόθεου και Μαύρας στο Μαχαιράδο Ζακύνθου, συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός ενυπογράφων –είτε ολογράφων είτε με τα λατινικά αρχικά «SP»- έργων του ζωγράφου σε σχέση με τους υπόλοιπους ναούς του νησιού. Αυτά διακρίνονται στο ιερό, στα θωράκια του κιβωρίου, στην κάτω ζώνη των τοιχογραφιών ( «ο Ιησούς εγείρει την θυγατέρα του Ιαείρου», « Η επιστροφή του ασώτου υιού», « Η παραβολή των δέκα παρθένων», « Ο Ιησούς έμπροσθεν του Πιλάτου», «Το θαύμα της πυρίτιδος εν έτει», κ.α.), στην μεσαία ζώνη των τοιχογραφιών («Ο Ιησούς εν μέσω των σοφών») και στα εικονίδια μπροστά από τις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου. Η πάνω ζώνη των τοιχογραφιών κοσμείται με βιβλικές σκηνές («Η θυσία του Νώε», «Η έξωσις του Αδάμ και της Εύας», «Η καιόμενη βάτος», κ.α.), με τον χαρακτηριστικό της τέχνης του ζωγράφου υποτιτλισμό. Τα υπόλοιπα έργα αποδίδονται στο ζωγράφο, ενώ είναι ανυπόγραφα. Δυστυχώς, πρόσφατα ο ναός κάηκε και καταστράφηκε. Ο Πελεκάσης αγιογράφησε πολλές εκκλησίες της Ζακύνθου, εκτός των αναφερομένων, όπως στην Αγία Παρασκευή στο Κερί, στον ιδιωτικό ναό του Αγίου Χαραλάμπους στον Άγιο Κήρυκα, στην Παναγία την Αμπελιώτισσα στον Αγαλά και αλλού. Επίσης, δούλεψε και εκτός Ζακύνθου, όπως στο Ληξούρι, Καβάλα, Πρέβεζα, Καλλαρύτες, Γαργαλιάνους και αλλού. Ως προς την κοσμική ζωγραφική του ακολουθεί τον Καντούνη (προσωπογραφία) και τον Ιατρά (καθημερινή ζωή), προσπαθώντας να δώσει χαρακτήρα στη νέα πραγματικότητα των επτανησιακοιταλικών καταβολών του – ήδη από το 1864 τα Επτάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα. Η κοσμική ζωγραφική του έχει επιρροές από τη δυτική ζωγραφική, ακόμα και της γαλλικής παράδοσης.
Έργα: Μητέρα του Πάθους (Madre Dolorosa) Παναγία
Περιγραφή του έργου: Πρόκειται για αντίγραφο του αντίστοιχου έργου του Καντούνη. Ο ζωγράφος αποδίδει πιστά την κίνηση των χεριών και την έκφραση του προσώπου. Αποδίδει βαθείς χρωματισμούς με σκιασμένο φόντο και φωτισμένο το πρώτο επίπεδο. Το φωτισμένο πρόσωπο δίνει έμφαση στο συναίσθημα.
Πηγές – Βιβλιογραφία – Ιστότοποι
- Πλατύφορος, Δημήτριος Σπυρίδωνος Πελεκάσης, Αθήνα 2001
- Λεωνίδα Χ. Ζώη, Λεξικόν Ιστορικόν και Λαογραφικόν Ζακύνθου, Τόμος Α ́, Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, Τρίμορφο, Ζάκυνθος 2011
- Στέλιος Λυδάκης, Οι Έλληνες Ζωγράφοι, Τόμος Γ ́, Μέλισσα
- www.ygeiaonline.gr