Ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Παναγία Πανηγυριώτισσα ή στα Πανηγυράτα και αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο του 1673. Στα επόμενα χρόνια ο ναός ανακαινίζεται, όμως δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για ττην ιστορία του ναού. Στις αρχές του 19ου αιώνα αφιερώνεται από την οικογένεια Φαραώ η εικόνα της Παναγίας.
Ο ναός στον Άγιο Κήρυκο είναι αφιερωμένος στην Παναγία Πανηγυριώτισσα ή στα Πανηγυράτα. Πρώτη αναφορά στον ναό γίνεται σε ένα έγγραφο με την ημερομηνία 13 Μαϊου 1673. Το 1746 ο ναός ανακαινίζεται, ενώ δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για την ιστορία του ναού. Το προσωνύμιο “Φαραωνίτισσα” οφείλεται στην ανάθεση από τον Παύλο και Αναστάσιο Φαραώ μιας εικόνας με την Θεοτόκο Πλατυτέρα το 1812.
Ο ναός της Παναγίας Φαραωνίτισσας είναι μια μονόκλιτη βασιλική με την κύρια είσοδο στα νότια ανάμεσα σε δυο μεγάλα παράθυρα, ενώ άλλα δυο μικρότερα ανοίγονται στα άκρα. Παρόμοια είναι η διαμόρφωση και της βόρειας πλευράς. Στα δυτικά ανοίγεται μια ακόμη δευτρεύουσα είσοδος. Στα ανατολικά σχηματίζεται ημιεξαγωνική αψίδα με ένα μικρό παράθυρο στο κέντρο. Το κωδωνοστάσιο ανήκει στον απλό τύπο. Στον κορμό του ανοίγεται μεγάλο τοξωτό άνοιγμα ως είσοδος στον χώρο του ναού. Ακολουθεί ο εξώστης που περιβάλλει τα τοξωτά ανοίγματα για τις δυο καμπάνες. Και έπειτα διαμορφώνεται επιστύλιο με τρίγλυφα και μετόπες κάτω από έντονο γείσο με οδοντωτή ταινία στο κάτω τμήμα του. Το κωδωνοστάσιο επιστεφόταν από μια αετωματική σύνθεση που όμως χάθηκε, ενώ διατηρούνται στα άκρα οι ανάγλυφοι μαίανδροι πάνω στους οποίους υπάρχουν δυο μικροί κύβοι με σφαιρίδια.
Εξωτερικά ο ναός δεν φέρει πλαστικό διάκοσμο, εξάλλου πρόκειται για μια εξ’ ολοκλήρου προσεισμική κατασκευή. Στο εσωτερικό του ναού σώζεται το παλαιό τέμπλο. Είναι επίχρυσο ξυλόγλυπτο και αρκετά χαμηλό, καθώς δεν έχει επίστεψη. Έχει σαφή διάρθρωση με οδοντωτή ταινία και άλλα νεοκλασικά στοιχεία να διαχωρίζουν τις ζώνες του. Σώζονται οι δεσποτικές του Ιωάννη Προδρόμου, του Χριστού Παντοκράτορα, και κάτω εικονίζεται ο άγιος Διονύσιος, της Παναγίας, και κάτω ο άγιος Σπυρίδωνας, και της Κοίμησης Θεοτόκου, και κάτω ο άγιος Γεράσιμος. Οι δεσποτικές εικόνες επιστέφονται από πλοχμούς που κρατούν χερουβείμ. Στα βημόθυρα εικονίζονται άγγελοι με τα σύμβολα του Πάθους. Στο ανώτερο τμήμα εικονίζεται ο Εσταυρωμένος σε πίνακα ανάμεσα σε δυο Ευαγγελιστές με αχιβάδες πάνω και δίπλα τους ανθέμια, όλα επίχρυσα. Προφανώς παλαιότερα εκεί ήταν η θέση των μορφών των Λυπηρών.
Στον ναό υπήρχαν πολλά και σημαντικά ιερά κειμήλια. Ξεχωρίζει η εικόνα της Θεοτόκου στον τύπο της Κυρίας των Αγγέλων με αργυρή επένδυση και την επιγραφή: Γεώργιος Αρβανιτόπουλος εκ Πελοποννήσου 1802. Η εικόνα τοποθετήθηκε πάνω σε καθέδρα. Άλλες σημαντικές εικόνες είναι η εικόνα της Θεοτόκου Δεομένης, οι δεσποτικές του Χριστού και της Θεοτόκου, η Αποκαθήλωση και ο Εσταυρωμένος. Αξιομνημόνευτη είναι η εικόνα της Θεοτόκου Πλατυτέρας σε αργυρόγλυπτο κιβώτιο, η οποία φέρει την επιγραφή: Αφιέρωσις. Αναστάσιος Φαραώ. Παύλος Φαραώ 1812. Ακόμη μέσα στον ναό φυλασσόταν ένας Εσταυρωμένος, αργυρόγλυπτα καλύμματα Ευαγγελίου και ένα αργυρό θυμιατό με την επιγραφή: Παναγία του Αγκερικού 1824.
Πηγές
- Λ.Ζώης, Ιστορία της Ζακύνθου, Αθήνα 1955
- Ντ.Κονόμος, Εκκλησίες και μοναστήρια στη Ζάκυνθο, Αθήνα 1967